Hungihongf sa Lapyahan

Gihilom ko lang ang akong mga pagbati
Samtang nagalakaw sa maayaay nga baybayon
Diin nakita ko ang mga tunob sa akong mga kagahapon
Sa balas nga dalangpanan sa pagmahay

Ang sidlak sa adlaw nga nagpagilak-gilak sa mga luha
Maoy ni buhawat sa panglantaw kong dugay na'ng napikot
Mga pahiyom nga sagnonot sa sog ni'ng galamhan
Nga nagpig-ot ug nag gapos sa tumang kakabus

Ang hinuyohoy sa mabugnawng hangin 
Nga nihapuhap sa nagabakho kong kasingkasing,
Nipakagiw sa mga ngil-ad kong hunahuna
Ug maoy naghatag ug kahupayan sa mga napaaw kong kalawasan

Sa paglantong nianing baybayon
Sukdon ko ang kalawmon
Sa nakalulho kong mga bitiis

Ug dinhi ko ipaanod ang mga kaligotgot nga nagpadanguynguy sa matag gabii
Basin ugma damlag mahanaw na ang tanan
Lakip na kining gikalib-ay kong mga suliran.

Kay gusto magpalahi

Sa lima ka magsoon usa ang iwit

Kay ang upat puro nakagradwet

Ang upat permi malipayon

Ug ang usa perming masulob-on

Kung ang pamilya manimba

Magtapad gyud si mama ug papa

Ug sa atubangan ang upat maglaray

Pero si inday magpalikod jud kanunay

Ang mga igsoon nanglangyaw na

Sa america austrAlia canada ug austria

Ug si inday gusto jud malahi

Niadto ug manila aron manginabuhi

Pila ka tuig nanglabay

Nagkatapok na pud ang maong banay

Apan sila nahakurat sa pag abot ni inday

Kay daghang bitbit nga bata ug nagkagidlay

Gipangutana siya sa iyang mama

Asa ang amahan? Ug nganong ani kadghan?

Siya nagbakho samtang naga tug-an

Niadtong niaging mga adlaw nalain ko. Nakapaminaw ko nga ako bulok. Giingnan ko nila nga ako daw kay bogo ug buang. Dili sila maminaw nako nga kung ang Cebuano nga ngalan sa akong pinulongan gamiton maoy makahatag ug sayop nga pagtoo sa tawo nga ang sinulthan naggikan sa Cebu. Mas maarang kong ang ingalan kung unsay gigamit sa katawohan. Ang Bisaya sukad sa akong pagkatawo mao ni ako gamit ug mao usab sa ubang manabiay. Niadtong una kadtong mao palay pagsugod nako sa pagkat-on sa pinulongan wala dayon ko kabantay sa sayop nga pagngalan sa pinulongan. Ako giisip nga murag wala lamang. Apan sa paglabay sa panahon nakabantay ko nga naa gyuy sayop. Nganong magngalan man tas butang sa di iyang tinood nga ngalan?. Angay ug aduna ba kiniy pagsibo kung sakto ba o dili?. Sayop, maong ako boot nga magpabilin sa lumad nga ngalan sa akong sinultihan. Kahibalo ko nga ang Bisaya nga termino kaniadto dili lamang kita ang nagkupot, aduna say uban sama sa Waray ug Ilonggo.

Niadtong niaging mga adlaw nalain ko. Nakapaminaw ko nga ako bulok. Giingnan ko nila nga ako daw kay bogo ug buang. Dili sila maminaw nako nga kung ang Cebuano nga ngalan sa akong pinulongan gamiton maoy makahatag ug sayop nga pagtoo sa tawo nga ang sinulthan naggikan sa Cebu. Mas maarang kong ang ingalan kung unsay gigamit sa katawohan. Ang Bisaya sukad sa akong pagkatawo mao ni ako gamit ug mao usab sa ubang manabiay. Niadtong una kadtong mao palay pagsugod nako sa pagkat-on sa pinulongan wala dayon ko kabantay sa sayop nga pagngalan sa pinulongan. Ako giisip nga murag wala lamang. Apan sa paglabay sa panahon nakabantay ko nga naa gyuy sayop. Nganong magngalan man tas butang sa di iyang tinood nga ngalan?. Angay ug aduna ba kiniy pagsibo kung sakto ba o dili?. Sayop, maong ako boot nga magpabilin sa lumad nga ngalan sa akong sinultihan. Kahibalo ko nga ang Bisaya nga termino kaniadto dili lamang kita ang nagkupot, aduna say uban sama sa Waray ug Ilonggo.

Kanindot baya sa bation,
Kon magsul-ob kag sapatos..

Kini kanunay’ng pasinawan,
Kanang makakita masuwawan..

Sa mga limpya botas, ikaw kumpayotan,
Biton, charol, nusnos ug trapo, dili mahutdan..

Sapatos, makalipay, makapawala sa kalaay,
Sigehan nimo’g tutok, kini mamunga ug talidhay..

Sapatos, kini mahimong tagoanan,
Bahalag walay himasa sa sapatos tabonan..

Mga gitugkan ug nuka-nuka, korekong,
matag tiki, ug tagiptip, ilawom sa sapatos hapinan..

Hala, antos-antosa lang, kon ikaw
Magpunay ug kinto, murag iti natumban..

Kini timailhan, kon tatak, Ferragamo”gipahayagan,
Imong giuran uran, dili ka mahimutang, palibot panid-an..

Basin, sa mga walay sapatos, ikaw mabawian,
Kanindot raba, kay sa mahalong sapatos ikaw hugopan..

A PHILOSOPHICAL CAREER IN CYBER GEOPOLITICS

-All errors are my own-

Karaan na ni na bersyon. Basaha ang gi-usab og bag-o na sinuwatan sa ubos na mga katayan:

Basaha sa Wordpress: https://tinyurl.com/59wbywmn
Basaha sa Medium: https://tinyurl.com/v2taukj8
Basaha sa Academia.edu: https://tinyurl.com/2p8brbf4

Mabuhi! Nagahunahuna ako, unsa kaha ang Binisaya sa Math? Aduna man og mga nagtudlo og Math sa pinulongang Binisaya apan wala gihubad sa Binisaya ang ngan sa panulun-an. Sama sa uban nga mga panulun-an, "alam" gayod ang sugod sa ngan, unya ang hisgotan. Pananglitan: Alamdag - science          
Aduna ako'y sugyot, mahimo ba kon "alamihap" ang paghubad sa Math sa Binisaya? Alang kanako, mura'g nindot ra gayod 'na. Kon aduna na gyud og ngan alang sa Math, palihog ingna 'ko. Salamat!

Mabuhi! Aduna ko'y mga nakit-an nga mga pulong sa Reddit ug sa mga uban nga social media. Pagtamod sa mga tag-iya. Nahimo kini gamit ang mga iglalanggikit. 
 

Mga galamitan sa balay:

Igbubunak - washing machine | "bunak" ang lumad nga pulong alang sa "laba" gikan sa Kinatsila.

Balay bunakanan - laundromat 

Igpupulog - charger | "pulog" ang lumad nga pulong alang sa "enerhiya" gikan sa Kinatsila.

Dagitpukot - internet 

Sampit - mention | Pananglitan: gisampit kanako siya sa Facebook.

Mga butang ug ngan bahin sa COVID-19:

PUKASA-19 - COVID-19 | Nahimo kini sama sa paghingan sa Ininglis ug sa uban nga mga pinulongan. PUrong + KAmandag + SAkit + 2019 = PUKASA-19

Hijaw - face mask (Bol-anong Binisaya)

Lingod-nawong - face shield

Dunay usa ka kara-an ug guba-on nga bangka sa pantayan.
Upat ka tawo ang mosakay niini matag adlaw.
Si Pedro, Junjun, Juan, ug Tisoy.

Unang miabot si Juan, gadalag duha ka pukot.
Duha, tungod kay ang pukot ni Junjun daan na ug kanunay na lang nga magisi mao nga gihimo-an siyag bag-o nga pukot ni Juan.
Sunod nga miabot kay si Junjun, gadalag bino, baraha, ug tubig, aron duna silay mainom samtang gatabi inig pagpangisda.
Pagkahuman, miabot sab si Pedro, gadalag sud-an ug ma-is aron dili sila magutman sa ilahang pagpangisda.

Ulahing miabot si Tisoy. Walay gidala si Tisoy.
Milarga sila tunga-tunga sa dagat aron mangisda.
Malipayon silang upat kay ubay-ubay ang ilahang napukot nga mga isda.
Busa, nibalik sila sa pantayan.

Dunay pulong nga gitudlo karon sa libro sa MTB-MLE subject nga karon ra nako nakit.an ug gipangutana sa akong anak.

general term
pantalwa (export)
suntalan (import)

sa mga produkto ra ni sila gamiton
baligwas (export)
baligsod (import)

Lawm jud ning Bisayang pinulongan kay bisag hamtong na ko ug giuban na, naa gayud gihapoy mga pulong nga manggawas nga wala pa nako mailhi.