Mahitungod ning kapahayag (sentence) sa tiilan ning maong webpage:
"Balayan alang sa mga Bisaya ug mga mahigugmaon sa pinulongang Binisaya."
Ug gibutangan kinig Inenglis nga hubad:
"Homepage for the Visayan people and lovers of the Cebuano language."
Gilangkoban kini sa duha ka bahin:
"Balayan alang sa mga Bisaya..."
(Homepage for the Visayan people...)
ug
"...ug mga mahigugmaon sa pinulongang Binisaya."
(...and lovers of the Cebuano langauge.)
Walay kakulian mahitungod sa unang bahin: tali sa Binisaya ug sa Inenglis nga bersiyon niini.
Apan adunay gamayng kakulian sa ikaduhang bahin: tali sa Binisaya ug sa Inenglis nga bersiyon.
Unsa ug hain man ang kakulian niini?
Ang kakulian niini anaa tali sa mga termino:
"pinulongang Binisaya" ug "Cebuano language."
Sa laing pagkasulti, ingon ni siya niini:
"pinulongang Binisaya" = "Cebuano language."
Ug mao kini ang pagsabot niini halos tanang mga tawo sa kabisay-an, sa mga tawo nga nanaglitok niining maong pinulongan. Apan aduna kiniy -- ingnon tang punga -- gamayng kakulian sa kahulogan. Dinhi, atong makita nga ang pulong "pinulongan" = language (sa Inenglis); ug husto kini. Ug ang pulong "Binisaya" = Cebuano (sa Inenglis); ug kining naulahi maoy adunay kakulian o problema sa kahulogan.
Ang pulong Bisaya o Binisaya usa ka malangkobon (generic) nga pulong. Nagpasabot kini og "tawo" ug "pinulongan." Kon pinulongan maoy hisgotan, nagpasabot kini sa pinulongan sa kabisay-an ug pipila ka bahin sa yuta sa Mindanao. Nagpasabot kini nga ang pulong "Binisaya" naglangkob o naglakip sa (tanang) mga pinulongan sa kabisay-an ug sa pipila ka bahin sa yuta sa Minadano. Nan, tataw nga kining maong pulong dili eksklusibo og kahulogan. Makita kini niining mosunod nga talaan:
a) Cebuano is a Visayan language.
b) Hiligaynon or Ilonggo is a Visayan language.
k) Aklanon is a Visayan language.
d) Capiznon is a Visayan language.
e/i) Kinaray-a is a Visayan language.
g) Asi is a Visayan language.
h) Cuyonon is a Visayan language.
l) Waray is a Visayan language.
m) Surigaonon is a Visayan language.
Busa, ang pulong "Binisaya" wala maghupot og eksklusibong kahulogan: wala kini magpasabot og "Cebuano" lamang; kini tungod kay ang Sinugboanong pinulongan usa man lang sa sakop sa pamilya sa Binisayang mga pinulongan, sumala sa makitang talaan sa ibabaw.
Kon pananglit moingon ta: "Binisayang pinulongan," makapangutana ta: "Unsa mang matanga sa Binisayang pinulongan ang gipasabot?" Kon mohatag tag tubag: "Cebuano" ang gipasabot, ingon og nga mao ra kiniy eksklusibong kahulogan niini, nan nasipyat kining pagsabota sa kahulogan sa pulong "Binisaya." Sama rag gisalindot sa daplin ang ubang matang sa Binisayang pinulongan (sama sa: Hiligaynon, Aklanon, Capiznon, Kinaray-a, Asi, Waray, ug Surigaonon), ug eksklusibong gipihig nato ang "Sinugboanon" kun "Cebuano." Tataw kining maong kasaypanan sa pagsabot sa kahulogan niining maong pulong. Gani, ang UP Diliman mikomentaryo niini:
“The biggest confusion of most Cebuano speaking people in Cebu, Mindanao, and Dumaguete is that almost all of them think that Cebuanos are the only Bisaya people, and almost all of them think that Bisaya is the Cebuano language which is totally false. This is like hijacking Bisaya term away from other Bisaya people like the Hiligaynons, Karay-a, Aklanon, Waray, etc. and depriving them of the Bisaya identity” (University of the Philippines Library Diliman, Quezon City, Philippines in http://www.up.edu.ph (Retrieved November 26, 2013).
Busa, angayng usbon kining maong kapahayag sa tiilan ning maong webpage, sama ning mosunod:
"Balayan alang sa mga Bisaya nga mahigugmaon sa pinulongang Binisaya-Sinugboanon."
Ug butangan kinig Inenglis nga hubad:
"Homepage for the Visayan people who are lovers of the Visayan-Cebuano language."
Mas tataw kinig kahulogan, tungod kay piho man kini. Tataw ang gipasabot niini: ang Sinugboanong pinulongan. Kon tawo maoy hisgotan, tataw sab nga ang pulong "Bisaya" nagpasabot sa Bisayang mga tawo nga nanaglitok niining maong pinulongan.
Mao kiniy tukma, tungod kay kining maong balayan (webpage) mahitungod man sa Binisaya-Sinugboanong pinulongan; wala man kiniy maglakip sa ubang Binisayang pinulongan nga gisitar sa ibabaw. Busa, atong balikon sa pagsulti:
Binisaya equal Visayan
Binisaya not equal Cebuano
Rather
Sinugboanon equal Cebuano
Hinaot nga maalingatan kini sa nanagtukod niining maong balayan, tungod ug alang sa katunhayan niining atong Binisaya-Sinugboanong pinulongan.
Salamat!
Mahigumaon ning maong pinulongan.
Comments