​

Aw, sori ha, abi man gud nako walay tao.  Nakurat ka?

Pirmi ka diri magtambayan?...Nindot ang dagat no?...Bitaw, nindot sad ang hangin, bugnaw, di kaayo kusog. Pirmi man ko diri, taga uli nako gikas Manila. Mao ni ang pinakapaborito nako nga puwesto ba, dinhis atong baybayon. Daghan kog memories dinhi. Yuna! Ako diay si Lance, Lance Villaflor, ikaw?...Taga diri ka?

        "Di ba Ester, ang barko sa imong bana may byahe sad sa Gulf of Aden? Moagi dapit sa Somalia?" pangutana ni Laling. Hilum lang na mitando si Ester. Ug sa kalit lang dayon daghan ang misantok sa iyang hunahuna. Sa karong panahona ang Gulf of Aden ang pinakadelikado nga lugar sa tibuok kalibutan para sa mga nagtrabaho sa barko. Naa diri nagpugad ang mga pinakamangtas na pirata, ang mga Somalian pirates. Gibati niya ang kakulba ug kabalaka. Nawala sa iyang buot ang kaistorya daw nilupad ang iyang kalag sa laing lugar. Nahisgutan ang Somalia, kay naa karon si Ester sa usa ka haya. Ang namatay: ang bana ni Laling, chief mate sa barko. Namatay kini sa ospital, diri na sa Pilipinas, dugay ra kini nasakit, pero wala gi-admit sa ospital kung wala makauli sa Pinas.

Wala na mahibalo si Capt. Garciano unsa pay angayan nga isulti ngadto sa misis nga ganina ra gahilak sukad giingan niya kini nga patay na ang bana niini. Dungog sa tibuok opisina ang dangoyngoy sa babaye sanglit cubicle divider ra ang nagsiparar sa puwesto ni Capt. Garciano sa ubang mga kawani. Ang paghatag sa di maayong balita, ang usa sa mga katungdanan ni Kapitan nga wala jud niya magustohi, apan gikinahanglang buhaton sa usa ka Fleet Manager nga sama niya. Gisaad niya, nga sa sunod, simbako lang, kung may pareha ani gihapon nga mahitabo, mangita na jud siya og laing tawo nga mobuhat niini. Maluoy siya sa misis, pareha aning naa sa iyang atubangan karon, kuyog-kuyog ang anak nga babaye, 3 anyos pa, nga may kahibulong sa nawong, may pangutana, wala kasabot nganong mihilak ang iyang inahan.

KINATUMHAAN SA BOHOL
University of Bohol
DAKBAYAN SA TAGBILARAN
City of Tagbilaran

PAGTUDLO SA MATIMATIKA
GINAMIT ANG SUGBOANON BINISAYA

Lugdo ni: JES B. TIROL, Ph.D. (Haniti)
(Lecture by):

[Lugdo gihimo sa Kinatumhaan Sa Pilipinas-Sugbo, ika-20 sa bulan sa Lubadlubad (August) tuig 2004 sa ika-1:30 s.h., Dakbayan Sa Sugbo.]

Pasiuna
Ang Sugboanon nga Binisayâ aduna nay mga lugpong (terms) sa matimatika hangtod sa matimatika nga gitawag og “Matukibon nga Sukodbutáng (Analytic Geometry). Dili kini natò ikatingála tungod kay sa walâ pa modangat ang mga Katsilà sa atong kapuloán, ang mga Bisayâ nakabuhat na og mga sakayan nga labing dagkò pa kay sa mga sakayan nga gigamit ni Ferdinand Magellan.

Niining halawom nang kagabhion
Inubanan sa makabungog nga kahilom
May aninong samaran
Nga nagtuaw ngadto sa mga bitoon
 
Kay unsa bay nakulang sa tawong
Wala maghubo ug dili gutom?
 
Ang pangandoy nga gihikaw
Maoy dili makita nga kawad-on

"Sa pagtulo sa iyang luha,
Wala'y bisan usa
Sa iyang mga higala
Ang nakapahid sa nahumod
niyang mga aping..."
 
Hain man kaha sila
Og wala man nila madunggi
Ang alingi-is nimong pagtiyabaw?
 
Tungod ba sa kabanha sa ilang talidhay?
O tungod nabungol na ang ilang mga dalunggan
Sa kahilom sa imong pagkawala?

Saksak-sinagol nga rap!

I just minted Bisayan lyrics for one of my favorite melodies from nostalgia lane. I respectfully solicit your comments, good, bad, indifferent or otherwise constructive, disparaging, etc. (Sung to the music of "Those Were the Days, My Friend")

 Bisayan lyrics for “Those Were the Days my Friend.”

Hapdus handomon ang kagahapon

Tang mga pangando'ng nawagtang

Tubod sa kalimot ang mga luha

 43 na ang panuigon ni Boss Sinyong, may asawa ug may duha kabuok da'ga nga mga anak. Siya usa ka Bosun, ang Maestro Amo, ang foreman-foreman sa mga ultimo sa deck department. May lima siya ka tawo nga gikuptan, ug ang tanan may mga bolitas sa lagay, talagsaon kay sa 18 niya katuig nga pagpamarko karon lang siya nakasakay og barko na ingon ini kadaghan ang nagpataud og bolitas. Adtong unang semana lang, nagpataud og bolitas ang ilang kadete, ang deck cadet. Mapasigarbuhon kini. 

Sauna kuno na panahon, kadtong 1980s pa, diri banda sa South Africa, sa Durban, usa sa mga puerto na among naadtoan, daghan kuno didto namaligya og diamonds, pero 'uncut', wala pa kini porma, bati pa tan-awon, busa barato, pero tinuod ang mga kini. Unya gihagad kuno ni sa mga lumad didto ngadto sa mga tourist o mga dayo, labi na sa mga seaman na maka-afford jud na mopalit niini tapos dali ra makalusot sa customs kay sa barko man nagtrabaho.